IRCAR201107106
در اين مقاله، نگاهي به طرز كار امنيت در IE نسخه 9 انداخته و آن را با نسخه هاي قبلي اين مرورگر مقايسه ميكنيم.
مقدمه
مايكروسافت در ماه مارس سال جاري آخرين نسخه از مرورگر وب خود، يعني IE نسخه 9 را عرضه كرد. اين مرورگر محيطي زيبا و شفاف دارد و نسبت به نسخه هاي قبلي از سرعت بيشتري برخوردار است، ولي آيا از امنيت بيشتري هم برخوردار است؟
چرا امنيت مرورگر نسبت به گذشته اهميت بيشتري دارد؟
دو جزء براي امنيت وب وجود دارد: امنيت وب سايتها و سرورهايي كه اين سايتها روي آنها قرار دارند، و امنيت نرم افزارهاي كلاينت، يعني همان مرورگرهاي وب كه اين وب سايتها توسط آنها مشاهده ميشوند. زماني مرورگر وب فقط يك برنامه در ميان تعداد زيادي از برنامه هاي كاربردي اينترنتي بود، ولي اكنون اينگونه نيست.
در حاليكه ما زماني از كلاينتهاي پست الكترونيكي، كلاينتهاي FTP، كلاينتهاي IRC، خوانندگان گروه خبري و ... به صورت مجزا استفاده ميكرديم، امروزه بسياري از كاربران كامپيوتر اكثريت كارهاي محاسباتي خود را توسط مرورگرها انجام ميدهند.
اكنون مرورگر وب در كانون توجهات قرار گرفته و شامل گزينه هايي است كه بيشتر كاربران از اين گزينه ها در كامپيوتر خود استفاده ميكنند. اين موارد باعث ميشود كه امنيت مرورگر اكنون از هر زماني مهمتر باشد. مرورگر بايد نه تنها براي گشت و گذار در سايتها براي كسب اطلاعات، بلكه براي انجام فعاليتهاي حساس، يك محيط امن را فراهم كند. مرورگر وب يكي از برنامه هاي كاربردي است كه اغلب مورد سوء استفاده قرار ميگيرد. در مسابقات سالانه هك مرورگرهاي Pwn2Own، پژوهشگران امنيتي براي شكست دادن مرورگرهاي محبوب وب باهم به رقابت ميپردازند. در رقابت سال گذشته، IE نسخه 8 و Safari نسخه 5.0.3 با موفقيت هك شدند.
تحول در امنيت IE
نسخه 1.0مرورگر وب مايكروسافت اولين بار در بسته ويندوز 95 عرضه شد. در آن روزها و در اوايل ظهور تجارت اينترنتي، امنيت موضوع چندان مهمي نبود. اگرچه در پايان سال 1995 و هنگاميكه نسخه 2.0 اين مرورگر عرضه شد، مايكروسافت قابليت پشتيباني ازلايه سوكتهاي امن ((SSL را به آن اضافه كرد، اما نسخه هاي بعدي اين مرورگر بيشتر بر روي اضافه كردن قابليتهايي مانند پيشرفتهاي چند رسانه اي، افزايش عملكرد و پايداري تمركز كردند. با اين حال عملكرد پيشرفته تر مرورگر، به معناي ايجاد ويژگيهايي بود كه ميتوانستند مورد سوء استفاده قرار بگيرند و به همين دليل IE از مفهوم مناطق امنيتي استفاده كرد.
مرورگر IE نسخه 6.0 كه به صورت پيش فرض بر روي ويندوز XP وجود داشت، اولين نسخه از IE بود كه با استفاده از يك ابزار جديد مديريت كوكي، شروع به عرضه امكانات امنيتي و حفظ حريم خصوصي كرد و اولين پياده سازي پروتكل P3P را براي كنترل تنظيمات خصوصي ارائه داد. جالب اينجاست كه IE نسخه 6.0 در حال حاضر يك خطر امنيتي بزرگ محسوب ميشود و همه از جمله مايكروسافت، به كاربران هشدار داده اند كه ديگر از اين نسخه IE استفاده نكنند.
اِعمال واقعي امنيت در اين مرورگر، با IE نسخه 7 شروع شد كه با استفاده از فيلتر سرقت هويت با وب سايتهاي خرابكار مقابله ميكرد؛ البته اين قابليت بر روي كامپيوترهايي كه ويندوز XP داشتند پشتيباني نميشد. به علاوه گزينه Active X كمك ميكرد كه در مقابل برخي خطرات ناشي از كنترلهاي Active X، سيستم را محافظت نمايد. IE نسخه 7 اين امكان را به شما مي داد كه كنترلهاي Active X را مبتني بر هر منطقه امنيتي فعال كنيد و هر يك از مناطق امنيتي به صورت پيش فرض قفل شده بودند. يكي ديگر از توسعه هاي امنيتي كه در IE نسخه 7 طراحي شده بود، محافظت در برابر اسكريپتهاي بين دامنه اي بود. اخطار بهتر در پروتكل SSL/TLS نيز باعث شد كه كاربران راحتتر آگاهي يابند كه آيا يك ارتباط وب امن است يا خير. همچنين وب سايتهايي كه مطمئن بوده و حائز گواهينامه اطمينان بودند (براي سايتهايي كه نياز به پردازش تاييد هويت دارند)، توسط نوار آدرس داراي كد رنگ (رنگ سبز) معرفي ميشدند. كليدهاي جديد رجيستري نيز براي جلوگيري از دسترسي HTML به اطلاعات شخصي كاربران اضافه شد. حتي يك "حالت بدون افزونه" ايجاد شد تا اطمينان دهد كه تهديدها نميتوانند از طريق افزونه هاي مرورگر مطرح گردند. مرورگر IE نسخه 7 يك قدم بزرگ و رو به جلو براي مايكروسافت محسوب ميشد كه از امنيت خوب و معقولي برخوردار بود.
مرورگر IE نسخه 8 در سال 2009 عرضه شد و توسعه هاي امنيتي بيشتري به آن اضافه شده بود. از جمله اين توسعه ها ميتوان به برجسته كردن دامنه و فيلتر smartscreen اشاره كرد. برجسته كردن دامنه به شما اين امكان را مي دهد كه به سادگي مشاهده كنيد كه به كدام دامنه دسترسي داريد، و فيلتر smartscreen نيز يك قابليت جديد و نسخه پيشرفته فيلتر سرقت هويت در IE نسخه 7 است كه علاوه بر حمايت كاربر در مقابل سايتهاي سرقت هويت، از كاربر در برابر سايتهايي كه به ارائه بدافزارها ميپردازند نيز حمايت ميكند. اگرچه اين مرورگر به كاربران اين امكان را ميدهد كه هشدارهاي مرورگر را ناديده بگيرند، ولي مديران شبكه ميتوانند از سياست گروهي براي جلوگيري از اين كار استفاده كنند. علاوه بر ليست سياه، فيلتر اين مرورگر از يك فن آوري هوشمند نيز براي شناسايي سايتهاي خطرناك استفاده ميكند. مرورگر IE نسخه 8 نيز تغييراتي در Active X ايجاد كرده است. در اين نسخه كنترلها به صورت پيش فرض به ازاي هر كاربر نصب ميشوند و همچنين ميتوانند به ازاي هر سايت نيز نصب گردند. Active X killbits در بسته به روز رساني ويندوز عرضه شد. به اين ترتيب هنگاميكه يك سوء استفاده كشف ميشد، كنترلها ميتوانستند به طور خودكار غير فعال گردند. علاوه بر اينها در IE نسخه 8 جلوگيري از اجراي داده ها (DEP) به صورت پيش فرض فعال بود و فيلتر XSS براي حفاظت در برابر اسكريپتهاي بين سايتي، محافظت بهتري را اعمال ميكرد. همچنين ويژگيهاي درخواست بين دامنه اي و پيغام بين سندي، براي سايتهايي كه اطلاعاتشان را با سايتهاي ديگر به اشتراك ميگذاشتند، مرورگر را امنتر ميكردند.
قابليتهاي مرورگر IE نسخه 9
مرورگر IE نسخه 9 بر اساس همه ويژگيهايي كه در IE نسخه 7 و 8 وجود دارد، ساخته شده است. علاوه بر اينها، مايكروسافت حفاظتهاي امنيتي بيشتري از قبيل ويژگيهاي محافظت از حافظه كه در پيشگيري از اجراي كدهاي مخرب در هنگام كشف يك آسيب پذيري مرتبط با حافظه موثر است، به آن اضافه كرده است. DEP/NX پايه و اساس حفاظت از حافظه است و باعث ميشود كه پردازنده هنگاميكه يك بلوك از حافظه علامت مناسبي براي نمايش اجرايي بودن يك كد ندارد، به كار آن پروسه پايان دهد. اين بدان معناست كه اگر يك مهاجم اطلاعاتي را در حافظه قرار دهد، پردازنده يك استثنا توليد ميكند كه به جاي اجراي دستورات بالقوه خطرناك، صرفا منجر به ايجاد يك اختلال امن در كار سيستم ميشود.
مرورگر IE نسخه 9 همچنين يكي ديگر از قابليتهاي نسخه 8 را اصلاح كرده است. قابليت ASLR ( تخصيص تصادفي فضاي آدرس)، با تضمين اينكه فضاي حافظه يك پردازه طوري تخصيص داده شده است كه قابل پيش بيني نباشد، از عبور مهاجمان از حفاظتهاي DEP/NX جلوگيري ميكند. پردازش تصادفي در IE نسخه 9 بهبود يافته است تا بتواند نگاشت حافظه قابل پيش بيني را از بين ببرد. اين مرورگر همچنين يك قابليت جديد با نام SEHOP را پشتيباني ميكند كه تماميت و درستي زنجيره مديريت استثنا را ميسنجد تا از اينكه مديريت استثناء ساخت يافته مورد سوء استفاده قرار بگيرد، جلوگيري كند. اين قابليت بر برخي محدوديتهاي SafeSEH غلبه كرده است. SafeSEH (مديريت استثناي ساخت يافته امن) بدين منظور طراحي شده بود تا از مطرح شدن ساختارهاي مخرب مديريت استثناء در زنجيره جلوگيري كند.
يكي ديگر از تمركزهاي امنيتي IE نسخه 9، محافظت در برابر حملات مهندسي اجتماعي است. بسياري از كارشناسان معتقدند كه مهندسي اجتماعي يكي از مهمترين تهديدات براي زيربناي فناوري اطلاعات محسوب ميشود.
رقابتهاي مهندسي اجتماعي در ماه سپتامبر سال گذشته نشان داد كه اطلاعات اساسي بيشتر سازمانها به راحتي در اختيار مهندسان اجتماعي قرار می‌گیرد.
مهندسي اجتماعي براي مهاجمان جذاب است، زيرا آنها به مهارتهاي عميق فني براي انجام يك حمله نياز ندارند. تمام كاري كه اين افراد بايد انجام دهند اين است كه كاربر كامپيوتر را متقاعد كنند كه كاري را انجام دهد كه به مهاجم اجازه ورود به سيستم را بدهد. مرورگر IE نسخه 9، با اضافه كردن ويژگيSmartScreen Application Reputation، كه با بررسي خوش نامي يك URL براي بهبود حفاظت در برابر حملات مهندسي اجتماعي كار ميكند، فيلتر SmartScreen را بهبود بخشيده است. Application Reputation تلاش ميكند تا بين دانلودهاي معتبر و آنهايي كه بالقوه مخرب هستند، تمايز قائل شود. همچنين در مديريت جديد دانلود در IE نسخه 9، فيلتر SmartScreen يكپارچه شده است.
يكي ديگر از قابليتهاي امنيتي/حفظ حريم خصوصي كه در IE نسخه 9 ساخته شده است، قابليت حفاظت در برابر پيگيري است. اين ويژگي با استفاده از ليستهاي حفاظت در برابر پيگيري از سازمانهاي قابل اعتماد، مسدود كردن يا اجازه دادن به محتواي ديگر سايتها را براي كاربران راحتتر ميكند.
در نهايت، قابليت سايتهاي ثابت (Pinned Sites) در IE نسخه 9 كه ممكن است ساده و راحت به نظر برسد، امكانات امنيتي خوبي را فراهم ميكند. با ثبت سايتهايي كه بيشتر از آنها استفاده ميكنيد -مانند سايت بانكي- در نوار ابزار خود، ميتوانيد به راحتي به آن سايت مراجعه كنيد. مزيت ديگر اين است كه چون سايتهاي ثابت در نشستهاي جداگانه در IE نسخه 9 اجرا ميشوند، كوكيهايي كه از آن سايتها استفاده ميكنند قابل دسترسي نيستند. يكي ديگر از مزاياي خوب سايتهاي ثابت اين است كه بدون نوار افزونه يا اشياء كمكي اجرا ميشوند، بنابراين مهاجماني كه از يك بردار حمله استفاده ميكنند نميتوانند به نشستهاي سايتهاي ثابت شما حمله كنند. همچنين شما ميتوانيد مطمئن شويد كه هميشه به نسخه هاي امن سايتها(https) وصل ميشويد و هيچگاه به سمت نسخه نا امن سايتها هدايت نميشويد. شما توسط پروتكل https مورد حمله man-in-the-middle قرار نميگيريد، زيرا اگر مشكلي با مجوز سايت و اعتبار آن وجود داشته باشد، نشست پايان مي يابد.
بيش از اين چه ميخواهيد؟
بحثهايي وجود دارد مبني بر اينكه تنظيمات امنيتي پيش فرض به اندازه كافي سخت گيرانه نيست، و تمامي محتواهاي فعال بايد به صورت پيش فرض به طور كامل قفل شده باشند، و پس از آن كاربران بتوانند سايتهاي مطمئن را اضافه كنند.
در كنار اين مسائل، افراد حساس در مورد امنيت ممكن است با روش ليست سياه استفاده شده توسط SmartScreen، مخالفت كنند. اين كار ميتواند به سايتها اجازه دهد كه به عنوان سايت خرابكار شناخته نشوند. اين گروه از كاربران روش ليست سفيد را ترجيح ميدهند كه همه سايتها را غير فعال ميكند، مگر آنهايي كه به عنوان سايت مطمئن شناخته شده اند. بديهي است كه اين رويكرد امنتر است، ولي در عين حال احتمالا خشم خيلي از كاربران را بر مي انگيزد.
يكي ديگر از شكاياتي كه درباره IE نسخه 9 شنيده ميشود اين است كه با اينكه اين مرورگر كنترل خيلي دقيقي را فراهم ميكند، اما براي كاربران متوسط خيلي پيچيده است.
- 2